"Bint El Hawa" - "Νανούσα, η αμαρτωλή του Καΐρου" - Η πρώτη Ελληνο-Αιγυπτιακή ταινία σε γλώσσα ελληνική

Οκτωβρίου 28, 2020

Τους δυο μήνες (Μάρτιο-Απρίλιο) που όπως όλοι μας, έτσι κι εγώ, έμεινα κλεισμένος, καραντίνα στο σπίτι μου, λόγω του κορωνοϊού, προσπάθησα να εκμεταλλευτώ αυτό το χρονικό διάστημα, όσο πιο δημιουργικά γινόταν! Ένα από τα πολλά που έκανα, ήταν να ανοίξω το παλιό μου ξύλινο μπαούλο με την μεταλλική επένδυση, το πολυταξειδευμένο από τον παππού μου πήγαινε-έλα στην Αμερική, και να ανασκαλίσω το πλούσιο σε αναμνήσεις περιεχόμενό του! Ήταν σαν να κάνω ανασκαφές και να βρίσκω αρχαία, όπως λέει και η αγαπητή μου φίλη, η κ.Καίτη Βουτσάκη. Όλα εκείνα τα «αρχαία» που είναι κλεισμένα μέσα σ΄εκείνο το παλιό μπαούλο, αρωματισμένα με λεβάντα και δαφνόφυλλα για να μη χαλάσουν, τα έχω κληρονομιά από τον παλιό Αιγυπτιώτη φίλο μου, μακαρίτη πλέον, Γιώργο Κ. Χαραλαμπίδη (1898-24/12/1984). Αποκόμματα εφημερίδων, κινηματογραφικές αφίσες, σενάρια ταινιών, διαφημιστικά φυλλάδια, φωτογραφίες κι ένα σωρό άλλα πράγματα από την ιστορία του αιγυπτιακού κινηματογράφου, και όχι μόνο!

Ο Γιώργος Κ. Χαραλαμπίδης, Κωνσταντινουπολίτης στην καταγωγή, γεννημένος το 1898, όταν το 1927 βρισκόταν πλέον με την οικογένειά στην Αίγυπτο, υπήρξε ιδιαίτερος γραμματέας της "Αδελφότητας των Κωνσταντινουπολιτών Αλεξανδρείας", ενώ ο πατέρας του Κώστας Χαραλαμπίδης ήταν πρόεδρος της Αδελφότητας. Ο Γιώργος Χαραλαμπίδης από πολύ νέος ήταν λάτρης του κινηματογράφου, και ασχολήθηκε επαγγελματικά με αυτόν. Τόσο ως εισαγωγέας ταινιών, όσο και ως παραγωγός. Αυτός είναι που έκανε και την εισαγωγή της πρώτης ελληνικής ταινίας που παίχτηκε στην Αίγυπτο. Ήταν η ταινία «Έρως και κύματα» παραγωγής του 1927, γραμμένη από τον ποιητή Λάμπρο Αστέρη, και σκηνοθετημένη από τον Δημήτρη Γαζιάδη. Επίσης, θεωρείται πρωτοπόρος γιατί έκανε τις πρώτες ταινίες επικαίρων στον αιγυπτιακό κινηματογράφο, συνεργαζόμενος με τον Ιταλό Α. Ορφανέλλι και τον Οίκο Πρόσπερη. Ανάμεσα στις ταινίες του, ξεχωρίζουν «Η ενθρόνιση της Α.Θ.Μ. του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Χριστοφόρου Β΄» το 1939, τα «30 χρόνια Ελλάς 1916-1946», καθώς και πολλές ταινίες αθλητικών επικαίρων από αγώνες του διάσημου παλαιστή Τζιμ Λόντου.

Μέσα στο μπαούλο λοιπόν με τα ενθύμια του Χαραλαμπίδη, ανακάλυψα και πλούσιο υλικό από την πρώτη μεταγλωττισμένη ελληνικά αιγυπτιακή ταινία. Πρόκειται για την ταινία «Bint el Hawa» της οποίας τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν στις 25/11/1953 και έκανε πρεμιέρα στην Αίγυπτο την 1/1/1954. Η ταινία, σε σκηνοθεσία Youssef Wahby, βασιζόταν σε μια ιστορία που είχε γράψει ο ίδιος, ο οποίος ήταν επίσης και ο πρωταγωνιστής, με συμπρωταγωνίστριες την διάσημη χορεύτρια Taheya Kariokka, και την σύζυγο του Ομάρ Σαρίφ, την Faten Hamama. Στην ταινία ερμήνευε δύο τραγούδια, ένα ευρωπαϊκού στυλ και ένα ανατολίτικο ο Τυνήσιος τραγουδιστής Mohammed al Jamousi. Με τα τραγούδια του, χόρευαν το ευρωπαϊκό ταγκό ο Χρήστος Κλαδάκης με την Καίτη Βουτσάκη, ενώ η τελευταία, η οποία έκανε τεράστια καριέρα στην Αίγυπτο με το όνομα Kitty, χόρευε και το οριεντάλ με το τραγούδι «Νανούσα», που ερμήνευε Mohammed al Jamousi.

Η Taheya Kariokka και ο Youssef Wahby σε σκηνή από την ταινία.

Η Καίτη Βουτσάκη (Kitty) και ο Χρήστος Κλαδάκης σε σκηνή από την ταινία.

Η ταινία εν ολίγοις αφηγείται την τραγική ιστορία της χορεύτριας Νανούσα (Taheyya Kariokka), η οποία μετά από μια παράνομη ερωτική σχέση με έναν πλούσιο επιχειρηματία (Youssef Wahby) αποχτά μια νόθα κόρη (Faten Hamama) που τη μεγαλώνει και τη σπουδάζει με μεγάλες δυσκολίες, μέχρι που στη ζωή της μικρής παρουσιάζεται ο έρωτας, έτοιμος να ανατρέψει τα πάντα, και τελικά οδηγεί τη Νανούσα στο θάνατο!

Η ταινία αυτή θεωρείται συμπαραγωγή ελληνική, και αυτό οφείλεται τόσο στο Γιώργο Κ. Χαραλαμπίδη που ήταν ο διευθυντής της ελληνικής έκδοσης, όσο και στον Βασίλη Βακατάση που ήταν ο παραγωγός, οι οποίοι φρόντισαν για το ντουμπλάρισμά της στα ελληνικά. Η μετάφραση των διαλόγων έγινε από τον Στέλιο Παπαδημητρίου, υπεύθυνος μεταγλώττισης ήταν ο Κώστας Μάγης, και τις φωνές των Αιγύπτιων ηθοποιών ντουμπλάρισαν οι: Γιώργος Ιορδανίδης, Εύης Γαβριηλίδης, Ζωή Ρίζου, Τέλης Ανθίδης κ.ά. Στην ελληνική έκδοση η φωνή του Τυνήσιου τραγουδιστή Mohammed al Jamousi ντουμπλαρίστηκε από τον Γκρεγκόρ, πολύ γνωστό την εποχή εκείνη από την μεγάλη επιτυχία του "Όμορφη Λεϊλά" του Τάκη Μωράκη. Η μεταγλωττισμένη ελληνικά έκδοση της ταινίας, με ελληνικό τίτλο «Νανούσα», έκανε πρεμιέρα στην Αλεξάνδρεια, στον κινηματογράφο Ρίο, στις 15/7/1954. Το 1957 ο Γιώργος Χαραλαμπίδης φρόντισε και για την εισαγωγή της ταινίας αυτής και στην Ελλάδα, η οποία προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στην Αθήνα, με τίτλο «Νανούσα, η αμαρτωλή του Καΐρου». Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι η ελληνική αφίσα αυτής της ταινίας ζωγραφίστηκε από τον σπουδαίο καλλιτέχνη Σπύρο Βασιλείου.

Η ταινία συνέχισε από το 1957 να παίζεται με επιτυχία σε όλη την Ελλάδα, μέχρι την περίοδο 1964-65. Σήμερα, η μεταγλωττισμένη κόπια της «Νανούσα» φυλάγεται (ήδη από το 1998) στο αρχείο του Μουσείου Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, περιμένοντας ίσως μια επαναπροβολή της. Αυτή εν ολίγοις ήταν η ιστορία της ταινίας «Bint el Hawa-Νανούσα». Και χαίρομαι που την μοιράστηκα μαζί σας. Γιατί, όπως γράφει κάπου και η Βιρτζίνια Γουλφ: «Η ιστορία που δεν γράφεται, ξεχνιέται!»

Κλείνοντας, θέλω να πω ότι πολύτιμο βοήθημά μου στην ολοκλήρωση αυτού του κειμένου, είχα το σπουδαίο βιβλίο «Αιγυπτιώτες και Κινηματογράφος» του Νίκου Νικηταρίδη, τον οποίο και από αυτή τη θέση ευχαριστώ!