Η Ηρακλειώτισσα Γεωργία Βασιλειάδου

Το κείμενο μου που ακολουθεί, γράφτηκε σε τύπο ομιλίας, για να διαβαστεί στις εκδηλώσεις "Ηράκλεια 2020" του Δήμου Ηρακλείου Αττικής, που ήταν αφιερωμένα στη συνδημότισσά μας για πολλά χρόνια, Γεωργία Βασιλειάδου. Οι εκδηλώσεις δυστυχώς ακυρώθηκαν λόγω κορωνοϊού! Τελικά, στις 8 Μαρτίου 2024 διαβάστηκε από μαθήτριες του Α' Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου Αττικής στο Πολιτιστικό Κέντρο "Πολύκεντρο" του Δήμου, σε βραδιά αφιερωμένη στην Γεωργία Βασιλειάδου με ευκαιρία τη γιορτή της γυναίκας.Η παρουσίαση (στην οποία παραβρέθηκε και η κ.Κατερίνα Αποστόλου, εγγονή της Γεωργίας Βασιλειάδου) έγινε από την αντιδήμαρχο πολιτισμού κ.Μαίρη Ιγγλέση

Ήταν η πιο "ωραία - άσχημη" του ελληνικού κινηματογράφου; Εκείνη δεν αποδεχόταν αυτό τον τίτλο! Εκείνη, και μιλάμε για τη Γεωργία Βασιλειάδου φυσικά, πίστευε ότι ήταν η ωραία που έκανε την άσχημη! Η αλήθεια είναι ότι είχε μια ιδιαίτερη, καρτουνίστικη φυσιογνωμία. Πρόσωπο μακρύ και στεγνό, γεμάτο ρυτίδες, αδρά χαρακτηριστικά, με ένα στόμα φαρδύ και μεγάλο, που τα μακριά, πεταχτά και στραβά δόντια, του έδιναν μια κωμική έκφραση. Τα μάγουλά της ήταν βαθουλωμένα, και κυρίως το αριστερό, εξαιτίας μιας βαθιάς ουλής που είχε προκύψει από την αφαίρεση μιας μεγάλης ελιάς, την οποία είχε μέχρι το 1951 στην ταινία "Τα 4 σκαλοπάτια" . Όσο για τη φωνή της, διέθετε μια τόσο χαρακτηριστική χροιά, βαριά και πέτρινη, ώστε την αναγνώριζε κανείς και με κλειστά τα μάτια. Το κωμικό της πορτρέτο το συμπλήρωνε πάντα η αμφίεση με ρούχα περασμένης μόδας και κοσμήματα φανταχτερά, καπέλα με φτερά στρουθοκαμήλου και ανάλογες βεντάλιες, μπουκέτα με τριαντάφυλλα στα μπουκλωτά μαλλιά, και κοντά σε όλα αυτά παθητικοί αναστεναγμοί σε μπάσους τόνους... Όμως η Γεωργία Βασιλειάδου δεν ήταν πάντα έτσι όπως εμείς τη γνωρίζουμε, και έτσι όπως έχει διασωθεί η μορφή της μέσα από τις ταινίες της Μεγάλης Οθόνης, που ακόμα και σήμερα τις απολαμβάνουμε στην τηλεόραση. Στα νιάτα της ήταν μια όμορφη και καλλίγραμμη κοπέλα, που δεν χωρούσε υποψία καν ότι θα εξελισσόταν, και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία, στην πιο ωραία "άσχημη" του ελληνικού κινηματογράφου. Και βέβαια με διαχρονική αξία, που ξεπέρασε την εποχή της! Ίσως, οι δυσκολίες της ζωής, και ήταν πολλές για τη Γεωργία, σμίλεψαν έτσι το πρόσωπό της, που αποτέλεσε όμως και το διαβατήριο της τεράστιας επιτυχίας της!

Η Γεωργία Βασιλειάδου, το γένος Αθανασίου, γεννήθηκε στα Τουρκοβούνια που στεφανώνουν βορειοανατολικά την Αθήνα, επάνω από το Γαλάτσι και την Κυψέλη, το 1897. Η φτώχεια της οικογένειας, ο ξαφνικός θάνατος του πατέρα της και τα εννέα αδέλφια της, την υποχρέωσαν από 8 ετών κοριτσάκι, αντί να πάει σχολείο να δουλεύει στο κορνιζάδικο ενός θείου της της οδού Αιόλου, και μετά σε ένα επιπλάδικο. Στα 20 χρόνια της η Γεωργία, διέθετε το πρόσωπο και την κορμοστασιά που λάνσαρε η μπελ επόκ. Χαριτωμένη, λυγερή, καλλίφωνη και ταλαντούχα, με το μικρόβιο της τέχνης να την τρώει, σπούδασε κρυφά από τους δικούς της φωνητική και κλασικό τραγούδι στη Γεννάδιο Σχολή και έγινε μέλος της χορωδίας του μελοδράματος.Οι δικοί της μόλις το άκουσαν, το θεώρησαν μεγάλη ντροπή και προσβολή για την αυστηρών ηθών οικογένειά τους. Η Γεωργία όμως δεν πτοήθηκε καθόλου! Πάτησε πόδι, κι έφυγε από το σπίτι της. Και δεν άργησε να βρει δουλειά στο Μουσικό Θέατρο, όπου έπαιζε, χόρευε και τραγουδούσε. Ξεκίνησε την καριέρα της, φυσικά με όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κάθε νέος καλλιτέχνης, αρχικά με το θίασο της Κυβέλης, το 1918. Από το 1925 έως το 1931 εντάχθηκε με μεγάλη επιτυχία στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη, και πήγε σε περιοδεία και στην Αίγυπτο, όπου έδωσαν παραστάσεις για την εκεί Ελληνική Κοινότητα. Το 1932 έκανε και την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση, με ένα μικρό ρόλο, στη βουβή ταινία "Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας". Την περίοδο 1932-1935 συνεργάστηκε με το θίασο του Αιμίλιου Βεάκη.

Αργότερα, την πήρε στο θίασό της για χρόνια η Σοφία Βέμπο. Το 1930 η Γεωργία παντρεύτηκε, απέκτησε το επίθετο Βασιλειάδου, και καρπός του γάμου της ήταν η κόρη της Φωτούλα, γνωστή και ως Τοτούλα. Το 1935 χώρισε και αναγκάστηκε να μεγαλώσει μόνη της, με μεγάλες δυσκολίες το παιδί της. Η Γερμανική Κατοχή το 1940, έβαλε φρένο σε κάθε της σχέδιο. Όμως, λίγα χρόνια μετά, γύρω στο 1945, ο Αλέκος Σακελλάριος της έδωσε ένα χαρακτηριστικό ρόλο στην θεατρική παράσταση του "Κορίτσια της παντρειάς" και αυτό έδωσε μια νέα ώθηση στην καριέρα της. Σύντομα, μέσα από τις κινηματογραφικές ταινίες η Γεωργία Βασιλειάδου απογειώθηκε! Η δεύτερη, και ίσως πιό σημαντική φάση της καριέρα της, ξεκίνησε στα 50 της χρόνια. Το πρόσωπό της πλέον είχε σπάσει, η φωνή της είχε βραχνιάσει, τα ωραία χαρακτηριστικά της είχαν αλλοιωθεί, ήταν όμως αυτό ακριβώς που ζητούσαν οι σκηνοθέτες και ο κινηματογραφικός φακός. Και οι προτάσεις για ρόλους, είτε πρώτους, είτε δεύτερους, έπεφταν βροχή. Παλιομοδίτισσες γεροντοκόρες, χωριάτισσες γλωσσοκοπάνες και γραφικές κουτσομπόλες της γειτονιάς, καθώς και γρια -παράξενες αδερφές και θείες, βρήκαν στο στραπατσαρισμένο από το χρόνο πρόσωπο της Βασιλειάδου, την τέλεια ερμηνεύτριά τους. Το αμαξάκι, Οι Γερμανοί ξανάρχονται, Η Ωραία των Αθηνών, Η κυρά μας η μαμή, Η Καφετζού, Η θεία απ΄το Σικάγο, Οι γαμπροί της Ευτυχίας και τόσες ακόμα άλλες ταινίες, οι περισσότερες σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου, την έχρισαν περιζήτητη κωμική πρωταγωνίστρια.

Οι ατάκες της έχουν αφήσει ιστορία! 'Οπως,στην "Ωραία των Αθηνών", όταν τη φιλάει στο μάγουλο με αποστροφή ο Φωτόπουλος λέγοντας; "Είσαι κι αξούριστη" Και εκείνη απαντά χαριτωμένα "Έτυχε σήμερις!" Ή: "Σήμερα θέλω να ντυθείς Γκραν!" Κι εκείνη απαντά αθώα: "Τι δηλαδή; Γκρανκάσα;" Και στους "Γαμπρούς της Ευτυχίας", όταν η μοδίστρα της επισημαίνει "Μα εσείς έχετε σώμα! Είστε κομψότατη", εκείνη απαντά αποστομωτικά: "Βεβαίως και έχω σώμα! Δεν μου το τραβολόγησε ο ένας και ο άλλος για να μου το κατσιάσουν! Γιατί εμείς είμαστε κορίτσια! Δεν είμαστε μόνιππα για να κάνουμε κούρσες!" Παράλληλα, στις θεατρικές επιθεωρήσεις έσπαγε ταμεία!

Αυτά και πολλά ακόμα έχουμε να θυμηθούμε από τη Γεωργία Βασιλειάδου. Όμως, εκείνο που πολλοί δεν γνωρίζουν, είναι ότι η Γεωργία Βασιλειάδου κατοικούσε στο Ηράκλειο για περισσότερο από 25 χρόνια, και μάλιστα την εποχή των μεγάλων επιτυχιών της! Ήρθε εδώ στα χρόνια της Κατοχής. Και αρχικά έμενε με ενοίκιο στο σπίτι του Σίμου Σταυριανού, αδελφού του Κώστα Σταυριανού, που ήταν ιδιοκτήτης του περίφημου "Ζέφυρου". Αργότερα, αγόρασε ένα οικόπεδο στην οδό Ζεφύρου 7-9, και αρχικά έστησε εκεί ένα ξύλινο σπιτάκι, να μένει με την κόρη της. Οι απανωτές κινηματογραφικές επιτυχίες, αλλά και οι θεατρικές με το θίασο της Σοφίας Βέμπο, τη βοήθησαν να αποκτήσει σε εκείνο το μεγάλο οικόπεδο μια ωραία, μοντέρνα μονοκατοικία, που της έχτισε ο εργολάβος οικοδομών Μανώλης Αγγελής.

Στα μέσα του ' 50 έβαλε και υποψηφιότητα για δημοτική σύμβουλος στο Ηράκλειο, και μάλιστα έβγαλε και προεκλογικό λόγο στην πλατεία του σταθμού, ξεκινώντας τον με αυτή την φράση: "Καλέ τι περιμένατε να δείτε; Τη Μπριτζίτ Μπαρντό; Εγώ είμαι!" Και φυσικά καταχειροκροτήθηκε!

Γενικά, όσοι παλιοί Ηρακλειώτες θυμούνται τη Γεωργία Βασιλειάδου, τη θυμούνται σαν ένα άτομο πολύ σοβαρό, και ολιγόλογο, που δεν είχε καμία σχέση με την οθόνη ή το θέατρο. Απέφευγε γενικά να πηγαίνει σε σπίτια γειτώνων που την καλούσαν, γιατί καταλάβαινε ότι το έκαναν για επίδειξη! Για να λένε: "Χθες ήρθε σπίτι μου η Βασιλειάδου!" Άλλες φορές, αν πήγαινε, καθόταν στη θέση της πολύ σοβαρή! Μια σπάνια εξαίρεση, που εκδήλωσε το χιούμορ της και τον αυτοσαρκασμό της, ήταν όταν την κάλεσε η φίλη και γειτόνισσά της Ρεγγίνα Σφαέλου-Ζαχαράτου, η οποία επί γερμανικής κατοχής υπήρξε φημισμένη αντάρτισσα του ΕΛΑΣ. Στο σπίτι της Ρεγγίνας εκείνη την ημέρα βρισκόντουσαν πολλοί Αντιστασιακοί. Και η Γεωργία Βασιλειάδου αφηγήθηκε και τη δική της (φανταστική φυσικά) ιστορία: "Πήρα κι εγώ μέρος στην Εθνική Αντίσταση! είπε με πολύ σοβαρό ύφος. Έκλεινα ραντεβού σε Γερμανούς μέσα σε σκοτεινά δωμάτια, και μόλις άναβα το φως και με έβλεπαν, έπεφταν κάτω ξεροί, σέκος!" Και φυσικά, το σπίτι τραντάχτηκε από τα γέλια! Αξίζει εδώ να πούμε, ότι πολλά κινηματογραφικά της και θεατρικά ρούχα, καθώς και το νυφικό της κόρης της, τα είχε ράψει η Τασία Γκόβα, κόρη του Ηρακλειώτη αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Παναγιώτη Γκόβα. Η Βασιλειάδου, επίσης από μαρτυρίες Ηρακλειωτών, ήταν πολύ φιλάνθρωπη και βοηθούσε πολύ τα ορφανά παιδιά, ενώ ενίσχυε οικονομικά τη Λέσχη Προσκόπων και το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών του Ηρακλείου. Κυκλοφορούσε στους Ηρακλειώτικους δρόμους με μαύρα γυαλιά ηλίου και ψάθινο καπέλο το καλοκαίρι και μαντήλι το χειμώνα. Και συνήθως, την έβλεπε κανείς στο πίσω κάθισμα μιας ακριβής κούρσας (που φάνταζε υπερπολυτελής στους τότε ακόμα χωματόδρομους του Ηρακλείου), την οποία οδηγούσε ο δεύτερος σύζυγός της Κώστας Γάμπαρος, αρκετά νεότερος από εκείνην στην ηλικία, και άντρας ωραίος! Κάποιοι από τους Ηρακλειώτες της Καναπίτσας, που το 1960 ήταν παιδιά, θυμούνται που πήγαιναν Χριστούγεννα στη Γεωργία Βασιλειάδου και της έλεγαν τα κάλαντα, κι εκείνη για μπουναμά τους έδινε μαζί με τις γιορτινές ευχές της από ένα μελομακάρονο και από μια δεκαρούλα, με την οποία σημειωτέον, εκείνη την εποχή, μπορούσε κανείς να αγοράσει δυο-τρεις καραμέλες, ή να γεμίσει ένα σταμνί νερό από τους υδροδιανομείς!

Η Γεωργία Βασιλειάδου δεν έπαψε να εμφανίζεται στο θέατρο, αλλά και στην τηλεόραση, σχεδόν μέχρι την τελευταία της αναπνοή, το 1980. Άφησε πίσω της ένα πολύ σημαντικό έργο, και έβαλε το δικό της, χαρακτηριστικό, προσωπικό στίγμα, στο βιβλίο της ιστορίας του ελληνικού κινηματογράφου. Εμείς, θα την θυμόμαστε για αυτό, αλλά, προπάντων και κυρίως, σαν Ηρακλειώτες, θα την θυμόμαστε γιατί για ένα τέταρτο του αιώνα, μας έκανε την τιμή και υπήρξε συνδημότισσά μας!

Επάνω: 8 Μαρτίου 2024 με την Κατερίνα Αποστολίδου, εγγονή της Γεωργίας Βασιλειάδου. Κάτω: Μαζί μας και η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Μαίρη Ιγγλέση, διοργανώτρια και παρουσιάστρια της εκδήλωσης.